تحقیق کمانچه

ساز کمانچه 

کمانچه امروز

خوشبختانه در دو دهه گذشته هنرمندان توانایى پیدا شدند که توانستند ارزش هاى والاى این ساز اصیل را درک کنند. و نقش ساز ود را در تکنوازى‌ و گروه نوازى چنان نشان دهند تا اینکه این ساز به تدریج قدر و ارز و منلت خویش را به عنوان یکى از ساز هاى اصل مویقى اران زمین از یابد و تقبال نسل جوان از این ساز شاهد این ادعا و مایه امیدوارى است. امروز مى توان گفت که کمانچه به عنوان اصلى ترین ساز کششى نقش خود را در موسیقى ایران باز یافته و به گواه اساتید اهل فن، پیشرفت در نوازندگى این سازغیرقابل تصور است.

کمانچه در دوره قاجار

مسئله انزواى کمانچه از اواخر دوره قاجار و بعد از آمدن ویولن به ایران شروع شد. بطورى‌ که حسین خان اسماعیل زاده کمانچه نواز توانا و صاحب سبک در کمانچه به جوان هایى چون رکن الدین مختارى، ابوالحسن صبا،‌رضا محجوبى، حسین یاحقى، ابراهیم منصورى درس ویولن مى داد. از طرف دیگر به استثناى چند نفر از اساتید شناخته شده و مورد احترام، کمانچه در دست کسانى بود که از این ساز صرفا به عنوان موسیقى رو حوضى و مطربى استفاده مى کردند که این نیز یکى دیگر از دلایلى‌ بود که جوان ها از نواختن ساز کمانچه اکراه داشته و به ویولن روى آوردند. در نتیجه دوره فترت براى‌کمانچه آغاز گردید.

کمانچه مورد بی مهری

کمانچه که توانایى بسیار در بیان حالات و احساسات موسیقایى ما دارد، چنان مورد بى مهرى و بى توجهى قرار گرفت که بسیارى از نوازندگان بلند آوازه آن به آموزش ویولن پرداختند. شادروان روح الله خالقى در کتاب سرگذشت موسیقى ایران نوشته اند: از آنجا که ویولن سازى کوچک تر و از لحاظ خمل و نقل راحت تر و از جهت صورت ظاهر قشنگ ترى داشت،‌به تدریج جاى کمانچه را در ایران گرفت بطورى که دیگر حالا کسى کمانچه نمى کشد. طبیعى است که همیشه ساز کامل تر جاى ساز ناقص را مى‌ گیرد. چنانچه فلوت جاى نى را گرفته و ابوا به عوض سرنا نواخته مى شود. متاسقانه با این شیوه نگرش کمانچه به عنوان سازى ناقص مورد بى مهرى قرار مى گیرد و از ساز هاى موسیقى ایران طرد مى شود.

آرشه